Nói đến những quân sư tài ba nhất tiểu thuyết Tam Quốc Diễn Nghĩa thì không thể không nhắc tới Quách Gia, nhân vật này cũng là một quân sư để lại nỗi tiếc nuối nhất cho người đọc bởi ông đã mất vì bệnh tật khi mới 38 tuổi, nhiều người không khỏi tiếc nuối khi không được xem cuộc đối đầu giữa Quách Gia và Gia Cát Lượng. Vậy, nếu Quách Gia còn sống, ông có thể giúp Tào Tháo chiến thắng liên minh Ngô – Thục trong trận Xích Bích hay không? Nếu Quách Gia đấu trí với Chu Du và Gia Cát Lượng thì cục diện trận chiến sẽ ra sao?
Trong tiểu thuyết Tam Quốc Diễn Nghĩa của La Quán Trung, sau khi thua trận Xích Bích, Tào Tào đã ngẩng mặt lên trời khóc lóc thảm thiết.
Tả hữu hỏi rằng:
– Lúc Thừa Tướng đang trong hoạn nạn trước quân địch còn chẳng sợ hãi gì; nay đã về thành, người đã dùng bữa, ngựa đã ăn cỏ, đang là lúc cần chỉnh đốn quân mã để báo thù, cớ sao Thừa Tướng lại khóc?
Tào Tháo nói:
– Ta khóc là khóc Phụng Hiếu đó! Nếu Quách Phụng Hiếu còn sống, ta sẽ không có trận thua này!
Nói rồi Tào Tháo đấm ngực khóc lớn rằng:
– Thương thay Phụng Hiếu! Đau thay Phụng Hiếu! Tiếc thay Phụng Hiếu!
Nói đến tài năng của Quách Gia, chính Tào Tháo cũng phải thốt lên rằng “Khiến ta thành Đại nghiệp tất là người này”. Và quả thực, trong suốt 11 năm có được Quách Gia, Tào Ngụy như Cá gặp nước. Nắm được sức mạnh của địch và ta, Quách Gia đã hiến mưu kế bắt và triệt hạ Lã Bố; giúp Tào Tháo dẹp Viên Thiệu ở trận Quan Độ; hiến kế tiêu diệt 2 con của Viên Thiệu; hiến kế khiến quân Ô Hoàn đại bại…
Tuy nhiên, nếu độc giả để ý kỹ trong tiểu thuyết, thì kể từ sau khi đánh bại Viên Thiệu, Tào Tháo về cơ bản không còn xem trọng ý kiến của các mưu sĩ.
Trong trận đại chiến Xích Bích, có 2 yếu tố dẫn đến thất bại của Tào Tháo. Thứ nhất là Tháo bị mắc mưu Chu Du chém mất 2 tướng Thái Mạo và Trương Doãn. Thứ hai là bị mắc mưu nối các thuyền chiến lại bằng xích sắt, nên sau đó đã bị đánh hỏa công.
Ở yếu tố thứ nhất thì Tào Tháo sau khi xem bức thư của Chu Du bày ra đã vội chém 2 tướng thủy binh của mình mà chưa hề hỏi ý kiến của ai, về sau Tháo tự nhận ra sai lầm nhưng đã nói dối các tướng rằng: “Hai người ấy vi phạm quân lệnh nên ta giết đi”.
Ở yếu tố thứ hai thì ngay khi Tào Tháo muốn xích thuyền. Chẳng phải đã có Trình Dục và Tuân Du khuyên can đó sao? Nhưng Tháo cho rằng vào thời điểm ấy thì liên quân Ngô Thục lấy đâu ra gió lớn mà đánh hỏa công, Tháo đã khăng khăng làm theo ý mình để rồi chuốc lấy thất bại thảm hại.
Như vậy có thể thấy, dù Quách Gia có cao mưu thế nào, thì Thái Mạo và Trương Doãn vẫn khó giữ đầu trên cổ, chiến thuyền vẫn sẽ bị xích, bởi đó là ý mà quân chủ đã quyết.
Vậy thì mấy lời Tào Tháo khóc Quách Gia, cũng chỉ nêu bật thêm bản tính “Biết sai sửa sai, nhưng không bao giờ nhận mình sai” của Tháo mà thôi!
Xem thêm: Tại sao Điển Vi được xếp hạng trên Quan Vũ, Trương Phi?
